Fahrenheit 451

[Nieznany]

Czechy, dawniej Czechosłowacja... państwo tak bliskie, leżące tuż obok, a jednocześnie dla większości z nas nieznane. To ten kraj stał się bohaterem reportaży Mariusza Szczygła, dziennikarza Gazety Wyborczej, zebranych w książce „Gottland” a drukowanych wcześniej w „Dużym Formacie”, dodatku reporterskim tego dziennika.

Autor przedstawia nam ów kraj przez pryzmat dziejów szeregu jego mieszkańców. W oczach Mariusza Szczygła nie są to Czechy stereotypowe – kraj wesołków spędzających wolny czas na popijaniu piwka i mówiących śmiesznym językiem. To państwo ludzi dotkniętych życiem w systemie totalitarnym – osób, których wiatr ze Wschodu ugiął, jak osiki. Bohaterowie reportaży Szczygła są różnorodni, to między innymi aktorka Lida Baarova – kobieta, którą kochał sam Joseph Goebbels; rzeźbiarz Otakar Szvec - twórca największego pomnika Stalina na kuli ziemskiej, który odebrał sobie życie zanim pomnik został odsłonięty, siostrzenica Franza Kafki, żyjąca do dziś w Pradze, piosenkarka Marta Kubiszova, której reżim zakazał śpiewać, słynny geniusz zarządzania Tomasz Bata, pisarz Eduard Kirchberger, który stworzył siebie na nowo i został Karelem Fabianem, czy też Karel Gott, który był tak uwielbiany, że jako jedyny żywy artysta doczekał się własnego muzeum (nazwanego „Gottland”)... autor opowiada o nich niezwykle interesująco, sięga do jak największej ilości źródeł, by poznać swoich bohaterów. Przez punkt widzenia opisanych osób twórca reportaży prezentuje mentalność Czechów, ich kulturę i obyczajowość, pełne niezwykłej niejednoznaczności.

Omawiana książka wciągnęła mnie zupełnie. Nie tylko dlatego, że kompletnie nie znałem do tej pory tego kraju i jego mieszkańców, ale również ze względu na fakt, że na przeżycia naszych południowych sąsiadów patrzę przez pryzmat tego, co zaznaliśmy w tym czasie my, Polacy. Reportaże Mariusza Szczygła pokazują przygnębiającą rzeczywistość Czech w XX wieku, ale i tak polecam je każdemu, bo doprawdy niezwykła to książka. Nie bez kozery nominowana była w zeszłym roku do Nagrody Literackiej NIKE i zdobył nagrodę czytelników.

Moja ocena: 6/6