Fahrenheit 451

[jacek]

"Odkryto najstarszą skamielinę współczesnego ptaka. To praprzodek kurczaka i pochodzi z ery dinozaurów":

Cytat:

Prawie kompletna czaszka została znaleziona w pobliżu granicy holendersko-belgijskiej. Należała do gatunku nazwanego Asteriornis maastrichtensis, choć badacze mówiąc o znalezisku używają raczej przydomka "wonderchicken". Gatunek ten żył 66,7 miliona lat temu, jak wskazało datowanie, niecały milion lat przed uderzeniem asteroidy, która doprowadziła do zagłady dinozaurów.

Cytat:

Skamielina na pierwszy rzut oka wygląda jak kawałek wapiennej skały wielkości talii kart, z której wystają drobniutkie fragmenty kości. Została znaleziona 20 lat temu przez amatora w kamieniołomie w formacji Maastricht w Belgii, w pobliżu granicy z Holandią i Niemcami. Dopiero zastosowanie tomografii komputerowej wysokiej rozdzielczości pozwoliło zobaczyć znalezisko w pełnej krasie.

"Odkryto najstarszą skamielinę współczesnego ptaka. To praprzodek kurczaka i pochodzi z ery dinozaurów"

[jacek]

"Czy π jest normalna?" - zastanawia się Łukasz Rajkowski:

Cytat:

ŁR: Zapytam bez ogródek: co Twoim zdaniem π skrywa w teczkach swojego rozwinięcia dziesiętnego? Co na ten temat mówi nauka?

Cytat:

PiPi: Pogłoski, jakoby w rozwinięciu dziesiętnym π można było odnaleźć wszystko, pomimo wysiłków uczonych, nie zostały niestety zweryfikowane.

Cytat:

ŁR: Kręcimy się cały czas wokół normalności w podstawie 10. A co ze wspomnianą przez Ciebie absolutną normalnością? Czy tutaj znane są jakieś przykłady?

Cytat:

PiPi: To jest bardzo dobre pytanie i odpowiedź na nie jest dość niewygodna. Faktycznie, wspomniane przeze mnie stałe albo nie są, albo nie wiadomo, czy są absolutnie normalne.

"Czy π jest normalna?"
O π w "Wikipedii"

[jacek]

"Korea Południowa zwalcza epidemię. Jak to robi?":

Cytat:

W kraju 50 milionów ludzi epidemia najwyraźniej mocno zwolniła. Gdy w szczytowym okresie jednego 29 lutego odkryto 909 nowych zarażonych, to 17 marca już tylko 74 takie przypadki. Trend jest wyraźnie spadkowy. Choć nadal istnieją miejsca, gdzie wirus próbuje ”odrodzić się” z nową siłą.

Cytat:

Skuteczność podejścia władz z Seulu polega na najszerzej na świecie zakrojonym i świetnie zorganizowanym programie testowania obywateli, połączony z szybką izolacją chorych i wyłapaniem wszelkich osób które mogli zainfekować. W sumie przetestowano już w Korei Południowej 270 tys. osób, to 5200 testów na milion mieszkańców. Lepszy wynik ma tylko malutki i bogaty Bahrajn.

"Korea Południowa zwalcza epidemię. Jak to robi?"

[jacek]

"Witaj w internecie, będę twoim przewodnikiem. Co zwiedzić, nie wychodząc z domu?" - podpowiada Piotr Policht:

Cytat:

Po wielu zamkniętych muzeach nadal można do woli się przechadzać – tyle że w internecie. Lata digitalizacji nie poszły na marne i dziś w czasie kwarantanny stoją przed nami otworem przepastne cyfrowe archiwa, bogatsze niż wiele bibliotek pełnych katalogów. Podpowiadamy, co warto zobaczyć, nie ruszając się z domu.

"Witaj w internecie, będę twoim przewodnikiem. Co zwiedzić, nie wychodząc z domu?"

[jacek]

"Karnawał w Wenecji" - na bale zaprasza Marta Muszyńska:

Cytat:

Karnawał w Wenecji trwa dokładnie jedenaście dni. Rozpoczyna się w sobotę przed Tłustym Czwartkiem, a kończy w Tłusty Wtorek (jest to odpowiednich polskich ostatków) Martedi Grasso. Wenecja, obok Rio de Janeiro, jest miastem, które słynie na całym świecie z odbywającego się karnawału. Huczne imprezy uliczne odbywające się całymi dniami, pokazy spektakli i wystąpień, które można zobaczyć na wielu mniejszych placach w całym mieście czy centralny punkt karnawału czyli plac św. Marka, gdzie można uczestniczyć w pochodach oraz obserwować słynny Lot Anioła, który inauguruje okres karnawału.

"Karnawał w Wenecji"
Czytaj również tutaj.

[jacek]

"Koronaepidemia - nietoperze nie są winne!" - "Z perspektywy przyrodnika". Pisze Andrzej Kepel:

Cytat:

Gdy pojawiła się ta nowa epidemia specjaliści stwierdzili, że zapewne mamy do czynienia z nowym wirusem, któremu w wyniku mutacji i wyjątkowego zbiegu okoliczności (ewentualnie celowych działań laboratoryjnych) udało się pokonać barierę międzygatunkową i "przeskoczyć" z jakiegoś zwierzęcia na człowieka.

Cytat:

Tak - u nietoperzy, podobnie jak u wszystkich innych ssaków, ptaków, wszelkich innych zwierząt, a także u roślin, grzybów, bakterii i pozostałych grup systematycznych występują nieprzebrane i w miażdżącej większości nieznane nauce wirusy. Są nawet wirusy atakujące inne wirusy. Szczegółowe badania wirusów, wymagające zaawansowanych technik genetycznych, są dopiero w powijakach.

Cytat:

Po epidemii SARS w kilku miejscach na świecie, między innymi w instytucie w Wuhan, prowadzi się hodowle i badania koronawirusów, w tym wyizolowanych od chińskich nietoperzy. Zasugerowano, że nie można wykluczyć, iż doszło tam np. do przypadkowego zakażenie jednego z pracowników.

Cytat:

Obecnie epidemia COVID-19 szerzy się wyłącznie poprzez zarażanie się jednych ludzi od innych wirusem SARS-CoV-2. Przypuszczalnie udało się zlikwidować (lub odizolować) pierwotne źródło zakażenia, którym były jakieś zwierzęta na targu zwierzęcym w Wuhan (ale nie były to nietoperze).

Cytat:

Wniosek - nie ma najmniejszego powodu by teraz bardziej niż przed wybuchem obecnej epidemii bać się nietoperzy czy jakichkolwiek innych zwierząt lub roślin (tak - niektóre wirusy roślinne, np. popularny na paprykach wirus PMMoV, też mogą infekować ludzi!). Jeśli ktoś odczuwa irracjonalny strach przed powszechną obecnością wirusów wokół i wewnątrz nas - ma problem, bo nie da się jej uniknąć.

"Koronaepidemia - nietoperze nie są winne!" - "Z perspektywy przyrodnika"

[jacek]

""Wyrzygaj, by zjeść, jedz, by wyrzygać!" - jak NAPRAWDĘ ucztowali starożytni Rzymianie?" - opowiada Maria Procner:

Cytat:

Zachowane źródła pisane, ale także malowidła ścienne i płaskorzeźby przedstawiają niezwykły obraz biesiad w Cesarstwie Rzymskim. Na ich podstawie przyjęło się uważać, że mieszkańcy imperium lubowali się w napychaniu brzuchów ponad miarę, pijaństwie przekraczającym granice przyzwoitości oraz ogólnej kulinarnej rozpuście. Prym w obżarstwie wiedli przy tym oczywiście najbogatsi. Na ile jednak takie wyobrażenie jest w ogóle prawdziwe?

Cytat:

Bogactwo menu zależało wyłącznie od fantazji - i bogactwa gospodarza. Podczas co bardziej wystawnych uczt na talerzach gości lądowały pawie jaja, pieczone bociany, fasolka obtoczona w bursztynie oraz "panierowany" złotem groszek. Nieodłącznym elementem było garum - pikantny sos przyrządzany ze sfermentowanych rybich głów i wnętrzności.

""Wyrzygaj, by zjeść, jedz, by wyrzygać!" - jak NAPRAWDĘ ucztowali starożytni Rzymianie?"

[jacek]

"Prof. Barbara Piontek: kryzys związany z koronawirusem może przewartościować gospodarkę" - autorem artykułu jest Marek Błoński:

Cytat:

Obecny kryzys związany z pandemią koronawirusa może przewartościować globalną gospodarkę i na nowo zdefiniować strategiczne priorytety, wpływając także na model konsumpcji i rynek pracy - ocenia profesor Akademii WSB w Dąbrowie Górniczej Barbara Piontek.

Cytat:

"Przez dłuższy czas po kryzysie świat nie będzie taki sam jak przedtem, ponieważ zostało zachwiane bezpieczeństwo strategiczne w wielkiej - w związku z globalizacją gospodarki - skali. Można spodziewać się, że kierunkiem działania państw po kryzysie będzie wyznaczanie nowych priorytetów i pól strategicznych, które zabezpieczą łańcuchy dostaw w przypadku kolejnego zachwiania, a także zagwarantują bezpieczeństwo strategiczne" - powiedziała prof. Piontek.

"Prof. Barbara Piontek: kryzys związany z koronawirusem może przewartościować gospodarkę"

[jacek]

"Pamięć maków" - "Dlaczego to czerwone maki są na Monte Cassino wspomnieniem poległych polskich żołnierzy?" - opowiada Adam Węgłowski:

Cytat:

W czasach starożytnych uczestnicy misteriów eleuzyjskich pod Atenami składali maki w ofierze Demeter, matce ziemi. Były one symbolami snu i zapomnienia - także zapomnienia przeżytych cierpień.

Cytat:

W czasach chrześcijańskich dokonano kolejnego metafizycznego połączenia: zaczęto wierzyć, że maki wyrosły z krwi ukrzyżowanego Chrystusa.

Cytat:

Z poległymi zaczęto łączyć szkarłatne kwiaty podczas wojen napoleońskich. Leżące w ziemi nasiona maku nic sobie nie robiły z artyleryjskich salw, kawaleryjskich szarż i tysięcy maszerujących żołnierzy. Potrafiły przetrwać tam, gdzie inne rośliny ginęły. A kiedy walki ucichły, zdewastowane pola bitew ożywały właśnie za sprawą rozkwitających tam maków. Krwistoczerwone płatki zaczęły kojarzyć się z krwią poległych żołnierzy.

"Pamięć maków" - "Dlaczego to czerwone maki są na Monte Cassino wspomnieniem poległych polskich żołnierzy?
Przypomnijmy sobie pieśń o tych makach - tu w wykonaniu Edyty Geppert

[jacek]

"Falklandy czy Malwiny?" - Ponownie sięgam do archiwum "Poznaj Świat". Tekst i zdjęcia Wojciech Pietrzyk:

Cytat:

Angielska nazwa Falklandy wywodzi się od Cieśniny Falklandzkiej oddzielającej Falkland Wschodni (hiszp. Gran Malvina) i Falkland Zachodni (hiszp. Soledad). Dodatkowo w skład archipelagu wchodzi jeszcze 778 mniejszych wysp. Nazwę tę nadał w 1690 roku, na cześć dziedzica Falklandu w Szkocji, kapitan John Strong podczas żeglugi po tych wodach. Jednak dopiero w 1765 roku kapitan John Byron potwierdził przynależność Wysp Falklandzkich do Korony Brytyjskiej, zakładając Port Egmont na Wyspie Saunders.

Cytat:

Wyspy Falklandzkie (Malwiny), bo taka jest ich oficjalna nazwa, uznana przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, zasiedlane i opuszczane były w swej historii przez wiele nacji. Byli tu Francuzi, Szkoci i koloniści z Wyspy Świętej Heleny; Chilijczycy, argentyńscy gauczowie i wielonarodowe załogi statków wielorybniczych. W chwili obecnej Falklandy zamieszkuje dziewiąte pokolenie osadników, tworząc 2563-osobową kosmopolityczną populację, mającą swe korzenie w... sześćdziesięciu narodowościach.

Cytat:

W Stanley na wyróżnienie zasługuje miejscowe Muzeum Wysp Falklandzkich oraz katedra Kościoła anglikańskiego z charakterystycznym łukiem wykonanym z żeber wieloryba. Spacerując po tym czystym i zadbanym mieście, na przybrzeżnych skwerach można podziwiać wystawiony na pokaz osprzęt i wyposażenie dawnych statków wielorybniczych. A w kolorowych przydomowych ogródkach często rolę ozdób czy rzeźb spełniają trzony kręgosłupów waleni.

"Falklandy czy Malwiny?"
O Falklandach (Malwinach) w "Wikipedii"

[jacek]

"Prawdziwa liczba ofiar czarnej śmierci. Umarło znacznie więcej ludzi, niż do niedawna sądzono" - pisze Kamil Janicki:

Cytat:

Nowe badania zupełnie zmieniły ugruntowane opinie o czarnej śmierci. Epidemia z lat 1347-1352 była o wiele bardziej niszczycielska, niż dotąd sądzili naukowcy. Ilu ludzi umarło?

Cytat:

"Ludzkim językiem nie sposób oddać obrazu tej ohydy" - stwierdził mieszkaniec Sieny we Włoszech w roku 1347.

Cytat:

"Siła zarazy była tak wielka, że nawet kiedy do przedmiotu stanowiącego własność chorego zbliżyło się jakieś zwierzę, zaraz mór je chwytał i w krótkim czasie uśmiercał" - podkreślał z kolei Giovanni Boccaccio, który zainspirowany właśnie przez bezprecedensową zarazę stworzył swoje największe dzieło, Dekameron.

Cytat:

Jednego dnia czarna śmierć była w stanie przebyć nawet kilkadziesiąt kilometrów, pochłaniając kolejne osady i metropolie. Wiele miast wyludniło się zupełnie, wsie znikały wraz z mieszkańcami. Umierali biedni i bogaci, chłopi i książęta. Całe państwa zdawały się zmierzać do zagłady.

"Prawdziwa liczba ofiar czarnej śmierci. Umarło znacznie więcej ludzi, niż do niedawna sądzono"
O Czarnej śmierci w "Wikipedii"

[jacek]

"Pękające wrzody i sterty trupów w rzekach - jak wyglądała rzeczywistość starożytnych podczas epidemii?" - o historii zaraz pisze dr Anna Jankowiak:

Cytat:

Jedną z najbardziej znanych epidemii starożytnego świata jest Zaraza Peloponeska. Tuż przed wybuchem wojny ze Spartą Perykles namówił Ateńczyków, aby przenieśli się do Aten wraz z całym dobytkiem. W 430 r. p.n.e. w oblężonych Atenach wybuchła wielka zaraza. Dowiadujemy się o niej od Tukidydesa, który w Wojnie Peloponeskiej opisał ją jako naoczny świadek i jeden z chorych. Pierwszymi objawami choroby były wysoka gorączka, niepokój i bezsenność. Następnie oczy, język i usta wypełniały się krwią. Z czasem do objawów dochodziła chrypa i katar. W przypadku zarażenia płuc chorego nachodził silny kaszel, jeśli zaś choroba zaatakowała żołądek wiązała się z silnymi torsjami. Tukidydes wspomina także, że choć ciało osób zarażonych nie było wyraźnie ciepłe, to sami chorzy nie dali się nawet nakrywać lekkimi materiałami. Było im tak gorąco, a ciała tak bardzo ich parzyły, że marzyli o tym, aby wskoczyć nago do zimnej wody.

"Pękające wrzody i sterty trupów w rzekach - jak wyglądała rzeczywistość starożytnych podczas epidemii?"

[jacek]

"Haniebna prawda o napadzie na Jasną Górę. To Polacy, dla pieniędzy, zniszczyli obraz Matki Boskiej Częstochowskiej" - fakty naświetla Rafał Kuzak:

Cytat:

O tym, co zaszło w feralną niedzielę 16 kwietnia 1430 roku, jako pierwszy szerzej napisał Jan Długosz w swoich "Rocznikach czyli kronikach". Według jego relacji:

Cytat:

(…) pewni szlachcice polscy, którzy zbyt rozrzutnie roztrwonili swoje majątki po ojcach i mieli długi, przekonani, że klasztor Częstochowa, czyli Jasna Góra należący do zakonu pierwszego eremity Świętego Pawła ma wielkie skarby i dużo pieniędzy (…) - dobrawszy sobie rabusiów z Czech, Moraw i Śląska, w uroczystość Wielkiejnocy (…) napadają na tenże klasztor. Nie znalazłszy skarbów, zawiedzeni w swej nadziei rzucają się na naczynia liturgiczne, mianowicie: kielichy, krzyże i ornaty.

Cytat:

Na tym złoczyńcy nie poprzestali. Ich łupem padł również, przyozdobiony przez wiernych drogocennymi wotami, obraz Czarnej Madonny. Uczestnicy napadu, wedle dziejopisa, "przebili w poprzek mieczem twarz obrazu i złamali ramy, w które był oprawiony". Wszystko po to, aby "na podstawie tak okrutnych i niegodziwych czynów wzięto ich nie za Polaków, ale za Czechów".

"Haniebna prawda o napadzie na Jasną Górę. To Polacy, dla pieniędzy, zniszczyli obraz Matki Boskiej Częstochowskiej"

[jacek]

"Oswajanie samotności. Cierpimy na narkotyczny głód cudzej uwagi." - zagadnienie omawia Marcin Fabjański:

Cytat:

Dlaczego tak bardzo jesteśmy samotni w tłumie, bo przecież w tłumie znajdujemy się bez przerwy, mając ciągły kontakt z innymi ludźmi za pomocą urządzeń elektronicznych?

Cytat:

Kiedy nie mamy innych ludzi - luster, w których możemy się przeglądać, i tym samym utwierdzać w przekonaniu o własnym istnieniu, dopada nas trwoga. W pospolitej wersji przybiera postać nudy. Zjawiska tak nieciekawego, że nie stało się zbyt częstym przedmiotem badań naukowców, którzy przebadali już w człowieku wszystko inne. Ale i na nudę w końcu przyszła pora.

"Oswajanie samotności. Cierpimy na narkotyczny głód cudzej uwagi."
O samotności w "Wikipedii"

[jacek]

"Dzień z buszmenami" - w dniu dzisiejszym wraz z archiwum tego periodyku zapraszam do Namibii - tekst Anna Olej-Kobus, zdjęcia Anna Olej-Kobus, Krzysztof Kobus:

Cytat:

Jadąc do Namibii wiedzieliśmy, że nie mamy szansy na zobaczenie dzikich plemion Buszmenów. Po prostu takie już nie istnieją. Dziś stopień autentyczności wiosek w dużej mierze zależy od tego, czy na potrzeby turystów schowane są plastiki i zachodnie ubrania.

Cytat:

Jedziemy przez Kalahari, która tutaj pustynią jest tylko z nazwy. Na miałkim piasku rośnie typowy busz: krzaki i krzaczki, niekiedy ocieniane przez palmy i niewielkie drzewa. Wzdłuż drogi, przez cały czas towarzyszą nam ogrodzenia farm. Wreszcie, na rozstaju dróg widzimy tabliczkę: camping w prawo, do wioski prosto.

Cytat:

Oglądamy kobiety, które przy ognisku gotują posiłek, mężczyzn rąbiących drewno prymitywnymi siekierkami. Dzieciaki bawią się zrobioną z puszek i drutu terenówką, która budzi bezbrzeżny zachwyt naszych synków. Tym bardziej, że przemyślna konstrukcja z drucików pozwala nią sterować i skręcać! Chodzimy między chatami, robimy zdjęcia i nagle zamieram z wrażenia: oto kobieta stojąca przed blaszakiem zakłada strój ze skóry! Prawdziwy, najprawdziwszy, buszmeński!

"Dzień z buszmenami"